Mynd vikunnar
Hvaladráp fyrir 100 árum
Veturinn 1918 var einn hinn kaldasti sem kom á síðustu öld.
Hafís þakti Húnaflóa þannig að ekki var hægt að sækja sér
björg úr sjónum. Fólk frá Skagaströnd gat gengið á ísnum
a.m.k. inn að Laxá í Refasveit án þess að óttast mikið að detta í
vök á milli jaka.
Í þessu ástandi var það því mikið fagnaðarefni þegar uppgötvaðist
að fimm hvalir voru fastir í vök fram af Ytri-Ey. Þeir voru fastir þar
því þeir gátu hvergi annarsstaðar komið upp til að anda.
Hvalirnir voru allir drepnir í vökinni og dregnir upp á ísinn þar sem gert
var að þeim og fólk gerði sér mat úr þeim. Fólk kom víða að framan úr
sveitum til að fá kjötbita og fleira sem hægt var að nýta úr hvölunum.
Beinunum og öðru sem ekki var notað var síðan velt ofan í vökina aftur.
Á þessari einstöku mynd er fjöldi manns að vinna við að drepa og gera
að einum hvalnum úr vökinni. Ein regla var sett á Skagaströnd fyrir þá
sem gengu inn að vökinni en hún var sú að menn máttu ekki vera einir á
ferð því þrátt fyrir allt gat alltaf komið fyrir að menn færu niður úr ísnum.
Það var einmitt það sem kom fyrir mann sem var samferða þeim
Steingrími Jónssyni frá Höfðakoti og Ernst Berndsen frá Karlsskála.
Nafn mannsins er ekki þekkt en hann datt sem sagt í sjóinn gegnum hema
yfir smá vök þegar þeir þremenningarnir voru komnir u.þ.b. hálfa leið frá
Skagaströnd inn að Eyjarey. Ernst og Steingrímur drógu manninn upp og
fylgdu honum til baka. Stóð það á endum að hann komst heim því þá voru
fötin hans orðin svo stokkfreðin að hann var hættur að geta hreyft sig.
Þegar heim kom voru fötin dregin af manninum og hann háttaður í rúmið
og heitt vatn í flöskum sett undir sængina hjá honum. Ekki varð manninum
meint af slysinu og var kominn á hvalskurðinn daginn eftir
(skráð eftir munnlegri frásögn Steingíms Jónssonar).
Myndin tók Evald Hemmert.
